یوگا از تبلیغ تا تحقیق (شماره 5)

             بسم الله الرحمن الرحیم
یوگا از تبلیغ تا تحقیق: (شماره 5)
یکی از نکات مهم در تحلیل و بررسی اعتقادات و باورها و آموزه های هر مکتب و مذهب و فرقه ای، این است که بدانیم واژه ها و اصطلاحات در دستگاه فلسفی و فکری آن جریان به چه معناست. لذا آنچه ضروری است معنا کردن اصطلاحات به صورت منظومه ای در آن دستگاه فکریست. به عنوان مثال کسی که شیعه ی اثنی عشری است، از آیه ی ید الله فوق ایدیهم چیزی را می فهمد که یک سنی حنبلی یا اشعری معنائی غیر از آن را می فهمد.
لذا اینکه ما بیاییم و در جریانی مثل یوگا، اصطلاحات و آموزه های آن را طبق باورها و مکتب فکری و دستگاه فلسفی خودمان معنا کنیم، جهالت محض است. 
آن معنائی که شیعه از صفات خدا میداند با آن معنائی که مثلا یک حنبلی  می داند، بسیار متفاوت است. همچنین معنائی که خدا برای یک موحد دارد با معنائی که خدا در نظام فکری یوگا دارد کاملا مغایر است. 
 متاسفانه همین عدم شناخت ما نسبت به نظام های فکری در مکاتب مختلف است که باعث می شود یک مبلغ یوگا بتواند با استفاده از تشابهات لفظی اصطلاحات یوگا و ادیان توحیدی(از جمله اسلام)،  یوگا را بگونه ای در بین ما مسلمین معرفی کند که گویا نه تنها تضادی  با معارف توحیدی ندارد بلکه موید آن نیز می باشد.
خدائی که یوگا در پی رسیدن به آن است با خدای یک موحد فقط تشابه اسمی دارد، آرامشی که یوگا به دنبال آن است فقط در لفظ مثل آرامش حقیقی است.
پتنجلی می گوید: زمانی که خدایان دعوتت می کنند، جائی برای تکبر و دلبستگی وجود ندارد، زیرا امکان احیای چیزهای نا مطلوب وجود خواهد داشت.¹ 
نکته ی شایان توجه آن است که آنچه در ترجمه ی آناندا جیوتی( نسب) به زبان فارسیخدایان» ترجمه شده، در متن انگلیسی با تلفظ سانسکریتsthanis وارد شده است که در واقع همان Satan می باشد که معادل شیطان در زبان عربی بکار می رود.

کسی که در نوشته های پدر یوگای ایران (سید جلال الدین نسب) با واژه ی خدا برخورد می کند، خوب است که سایر نوشته های او را هم ببیند. آنجا که می گوید: شیوا(یکی از خدایان مهم هندو) اولین معلم یوگا بوده است و برای اولین بار آنرا به الهه ی پاروتی آموزش داده است.
یا آنجا که می گوید: کسی از پتنجلی می پرسد هدف یوگا چیست؟ او پاسخ میدهد: هدف یوگا رسیدن به اتحاد قوای سه‌گانه به منظور بیداری کندالینی و رسیدن به مرحله ی سمدهی(تسلیم در برابر ایشوره که نماد خدایان هندوست) است.
در جای دیگری اینچنین می گوید: توقف هرگونه خود آگاهی و فعل و انفعالات ادراکی در یوگا برای تسلط کامل روح بر همه ی قواست. اما روح که بدون آگاهی چیزی ندارد؛ پس منظور روحی بزرگتر و آگاهی ای برتر به نام آتمن شیوا یا ایشوارا(نماد خدایان هندو) است که بر همه ی قوای انسان مسلط می شود.
حال با این چند جمله از پدر یوگای ایران به نظر شما کسی که قائل به وجود شیوا و ایشوره و الهه ها است (یعنی کسی که قائل به وجود خدایان هندو در برابر وجود ذات اقدس حق متعال است) چه معنائی از خدا و فنا و رسیدن به کمال و حقیقت عالم را مد نظر دارد؟
تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل.

¹ . سوامی ساتیاناندا ساراسواتی‌، یوگاسوترَه‌های پَتَنجَلی. ترجمه سیدجلال‌الدین ‌نسب (آناندا جیوتی). (تهران: فراروان، 1380)